Συνέδριο διαχείρισης του «τέλους»

Το συνέδριο του ΠΑΣΟΚ είναι ένα συνέδριο ενός κατεξοχήν κρατικού κόμματος σε περίοδο βαθιάς καπιταλιστικής κρίσης.

Του Μιχάλη Σπουρδαλάκη Tο εν εξελίξει συνέδριο του Πανελληνίου Σοσιαλιστικού Κινήματος δεν θα έχει εκπλήξεις. Θα αποτελέσει την επιτομή μιας πορείας που δεν μπορεί παρά να είναι φθίνουσα. Και τούτο επειδή η σύνθεση των περίπου 4.500 συνέδρων που εκλέχθηκαν από λίγα παλαιά και από ένα πλήθος νέων(;) μελών αλλά κυρίως μη μελών του κόμματος δεν θα μπορέσουν να αποτιμήσουν κριτικά ούτε την πορεία του, ούτε φυσικά να χαράξουν μια στρατηγική που να ανακόπτει την περαιτέρω συρρίκνωσή του.  Με άλλα λόγια δεν θα μπορέσουν να απαντήσουν στο πώς το πάλαι ποτέ ηγεμονικό κόμμα έχει καταντήσει «ουρά της Ν.Δ.», παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις του αρχηγού του. Οι διαδικασίες που ακολουθήθηκαν για την οργάνωση του συνεδρίου (διαρκώς μεταβαλλόμενο μητρώο μελών, κινητοποίηση προσωπικών δικτύων αποκλειστικά για την εκλογή συνέδρων, συνεδριακά κείμενα που δεν συζητήθηκαν ούτε στην ΚΟΕΣ και αποτελούν ένα συμπίλημα λόγων του αρχηγού κ.ά.) αλλά και αυτές καθαυτές οι διαδικασίες του συνεδρίου (εξαιρετικά σύντομη διάρκεια και πάντως αναντίστοιχη με τον αριθμό των συνέδρων) βεβαιώνουν ότι το ΠΑΣΟΚ δεν θα μπορέσει να αλλάξει ρότα ή να αναστείλει έστω την πολιτική του φθορά. Και τούτο γιατί κάτι τέτοιο θα προϋπέθετε την κριτική ανάλυση του πώς ένα κόμμα που εισήλθε στη μεταπολιτευτική πολιτική σκηνή με χαρακτηριστική ριζοσπαστική (αν και αντιφατική) ορμή και αναδείχθηκε σε ηγεμονικό όχι μόνο στα αριστερά του πολιτικού φάσματος αλλά στο σύνολο του κομματικού συστήματος, κατέληξε σε έναν «εξαιρετικά αποτελεσματικό καθεστωτικό μηχανισμό». Ένα μηχανισμό, μάλιστα, που κατάφερε να υποκαταστήσει τον πολιτικό ρόλο της ελληνικής Δεξιάς και έτσι να την οδηγήσει, τουλάχιστον μέχρι πρόσφατα, σε κατάσταση κρίσης στρατηγικής. [1] Αυτή η ανάλυση θα έδινε, με άλλα λόγια τη δυνατότητα στο ΠΑΣΟΚ να «κάνει ταμείο» της πορείας του. Να δει το πώς οι επιλεκτικές και συχνά ανακόλουθες κοινωνικές του αναφορές και πολιτικές πρωτοβουλίες συνέβαλαν αποφασιστικά στην πλήρη κρατικοποίησή του. Μια τέτοια ανάλυση θα αποκάλυπτε το πώς έπαψε να ενδιαφέρεται για τις πολιτικές εκείνες που προωθούσαν την κοινωνική συνοχή, τον εκδημοκρατισμό και την υπόσχεση για «εθνική αξιοπρέπεια» που είχαν συγκροτήσει τη γεμάτη αντιφάσεις ταυτότητά του, η οποία, ωστόσο, τουλάχιστον ρητορικά, παρέμενε κοινωνιοκεντρική. Tο ΠΑΣΟΚ ηγήθηκε μεν της συγκρότησης ενός κομματικού συστήματος με δικομματική μορφή και λειτουργία, ωστόσο διαμόρφωσε ένα συνολικό σύστημα διακυβέρνησης. Διακυβέρνηση στην οποία το κράτος διατηρούσε μια τυπική μεν, ελεγχόμενη δε σχέση με την κοινωνία. Ένα σύστημα που στη σχέση κράτους – κοινωνίας το κράτος, και κυρίως τα κυρίαρχα συμφέροντα που το διαφέντευαν, είχαν το πάνω χέρι, ενώ η κοινωνία υπό κομματικό ή μιντιακό έλεγχο αποκλειόταν. Το συνέδριο του ΠΑΣΟΚ είναι ένα συνέδριο ενός κατεξοχήν κρατικού κόμματος σε περίοδο βαθιάς καπιταλιστικής κρίσης. Περίοδο που η κοινωνία χωρίς την ελπίδα πλέον ακόμη και επιλεκτικής ένταξής της αντιδρά και συμβάλλει έτσι στην αναδιάταξη της κοινωνικής και πολιτικής της εκπροσώπησης. Πρόκειται για μια κοινωνική και κατʼ επέκταση πολιτική κινητικότητα που αποζητά μια νέα Μεταπολίτευση. Μια Μεταπολίτευση που χτίζοντας πάνω στα όποια δημοκρατικά, φιλελεύθερα και κοινωνικά κεκτημένα θα επιδιώκει να θέτει την κοινωνία και τη μεγάλη κοινωνική συμμαχία, που αναδεικνύει η κρίση, στο επίκεντρο. Δυστυχώς, αυτό το δημοκρατικό ενδεχόμενο θέλει να αποτρέψει το ΠΑΣΟΚ και με το συνέδριό του. Ένα συνέδριο που με δεδομένες τις οργανωτικές του αδράνειες επιδιώκει απλώς να παρατείνει τον επιθανάτιο ρόγχο του. Ο Ευ. Βενιζέλος, με τη γνωστή του έπαρση, αφού διέλυσε όλα τα συλλογικά όργανα του κόμματος, δήλωσε πως το ΠΑΣΟΚ είναι γάτα και ως εκ τούτου επτάψυχο. Ωστόσο ξέχασε ότι τα σκάνδαλα, η διαφθορά, ο νεοφιλελεύθερος εκσυγχρονισμός, που άνοιξε τον δρόμο στη σημερινή λιτότητα, η διαπλοκή, οι αντιδημοκρατικές και ακροδεξιές πρακτικές και ρητορεία, ο τεχνοκρατικός εθνικιστικός λαϊκισμός έχουν εξαντλήσει τις επτά ζωές της γάτας. Το μόνο που του απομένει είναι τα σχετικά ισχυρά προσωπικά δίκτυα τα οποία συγκροτούνται ακόμη από κάποια στελέχη, που εξακολουθούν να εξαρτούν την επιβίωσή τους από τη διαχείριση πόρων σε δημόσιους, θεσμικούς θύλακες, όπως έδειξε η προσυνεδριακή κινητοποίηση. Πρόκειται για το τελευταίο αποκούμπι του ΠΑΣΟΚ. Ένα αποκούμπι που γνωρίζει πώς να το αξιοποιεί, χωρίς ωστόσο να αντιλαμβάνεται ότι οι μνημονιακές πολιτικές που το ίδιο επέβαλε το υπονομεύουν. Δυστυχώς, όμως, το ΠΑΣΟΚ, «σχεδιάζοντας το μέλλον του», δεν έχει άλλη επιλογή παρά την καταφυγή στο αγοραίο κράτος. Είναι το μόνο που του απομένει, άλλωστε είναι και το μόνο που ξέρει πλέον πολύ καλά να κάνει. Σημείωση 1. Κ.Π. Ελευθερίου & Χρ. Δ. Τάσσης, ΠΑΣΟΚ. Η άνοδος και η πτώση(;) ενός ηγεμονικού κόμματος, υπό έκδοση. Πηγή: Αυγή της Κυριακής REDNotebook